GRODZISKO W AIZKRAUKLE

Grodzisko w Aizkraukle jest starą twierdzą Liwów dźwińskich znajdującą się na prawym brzegu Dźwiny. Obiekt jest strategicznie położony między dwoma dopływami Dźwiny, z których największy to Aškere. Strome zbocza grodziska Aizkraukle skutecznie broniły obiektu. Grodzisko ma powierzchnię 0,5 ha, dzieło fortyfikacyjne zajmuje obszar 0,1 ha, starożytna osada zaś i port – 3 ha. Po jego stronie zachodniej stał zamek główny o długości 100 metrów i szerokości 45-65 metrów, oddzielony rowem od wschodniego dzieła fortyfikacyjnego. W południowo-wschodnim skrzydle dzieła fortyfikacyjnego zachował się wał obronny o grubości około dwóch metrów, podczas gdy wał zamkowy miał około czterech metrów wysokości. W pobliżu grodziska znajdują się stare cmentarze, gdzie odkryto około 100 grobów z X - XII wieku. Pierwsze wzmianki o zamku liwońskim w Aizkraukle pochodzą z Kroniki Henryka Łotysza, który miejsce to opisuje w tekście poświęconym Liwom i Litwinom, którzy w 1204 roku przypuścili atak na Rygę. Był to najbardziej wysunięty na wschód port Liwów na szlaku wodnym Dźwiny, dalej znajdowały się ziemie zamieszkane przez ochrzczonych Zelów i Łatgalów - Koknese i Jersika. W okresie wypraw krzyżowych, latem 1205 roku, Krzyżacy spalili zamek w Aizkraukle, zmusili jego mieszkańców do przejścia na wiarę katolicką i oddania zakładników. Za panowania mistrza Winne’a Zakon Kawalerów Mieczowych wzniósł zamek w Aizkraukle, nieopodal miejsca spalonego zamku liwskiego. Jednakże latem 1211 r., na mocy porozumienia biskupa Alberta i Krzyżaków, zamek w Aizkraukle wraz z posiadłościami, a także jedna trzecia posiadłości zamku Salaspils i wyspy Doles, wraz z ludnością, ich polami, miejscami połowów, udziałami i prawami do pańszczyzny - przeszły na własność zakonu. Z kroniki dowiadujemy się, że już w 1219 r. w zamku rządził książę inflancki Visvaldis. Około 1229 r. w pobliżu zamku bitwę stoczyły wojska dowodzone przez księcia zemgalskiego Viestardsa i Markvarta, zarządcę zamku w Aizkraukle. 5 marca 1279 roku wielki książę litewski Trojden wraz z pułkami zemgalskimi pokonali Krzyżaków pod Aizkraukle. W latach 1252-1478 Aizkraukle było centrum komturii Zakonu Liwońskiego. Nie wiadomo dokładnie, kiedy w pobliżu ujścia rzeki Karikste nad Dźwiną wzniesiono nowy zamek, który w jednym z dokumentów dotyczących likwidacji ziemi w 1420 r. został nazwany Domem Aizkraukle (husz Ascheraden), jako opozycja wobec starego zamku (Olde borch).